Gotik Sanat

Romanesk deyince akla manastır yapıları geliyordu, Gotik denildiğinde ilk akla gelen ise sivri çatı ve kuleleriyle göğe doğru yükselen dev boyutlu katedral yapılarıdır. Sivri kemer kaburgalı çapraz tonoz payende ve uçan payandalar bütünün koro yerinin planları portal düzenlemesi nef duvarının düzenlenişi gül pencere… Bu mimari öğelerin hepsi tek tek Romanesk dönemde kullanılmıştır. Ancak Gotik mimaride hepsi tek yapıda kullanılmıştır.

Bilim ve ticaretin gelişmesiyle birlikte Romanesk kültürü belirleyen feodal düzenin yıkıldığı görülmektedir. Romanesk’in soyut ve aşkın anlatım biçimi yerini Gotik sanata bırakır, tüm eserlerde bir bütünlük göze çarpar.

Tonoz kaburgalarının taş tonozun örülmesine olanak sağlaması yapının örtüsünü hafifletiyor, çapraz tonoz ağırlığı dört noktaya odakladığından tüm örtü payelerle taşınabiliyor, böylece duvarlar taşıyıcı işlevini yitiriyor, taşıyıcı işlevi kalmayan duvarların yerini tiriforyumun üstünden itibaren vitrayların alması iç mekanın daha aydınlık olmasını sağlıyor, sivri kemerler hafiflemiş örtüyü olabildiğince yükseklere taşıyabiliyorlardı.

Gotik mimarisinin başlıca eseri katedraldir. 13. yüzyılda toplum adeta bütün heyecanını ve zenginliğini katedral yapmaya ve süslemeye harcamıştır. Böylece ekonomi de gelişmiştir.

Gotik mimarinin en önemli örnekleri: Paris’te bulunan Notre Dame Katedrali, Chartres Katedrali, Reims Katedrali ve Strasbourg Katedrali; Danimarka’da Roskilde Katedrali; İngiltere’de Salisbury Katedrali ve İtalya’da Milano Katedrali’dir.

Gotik sanat anlayışında heykeller, kilise ana kapıların yanına ağırbaşlı diziler halinde sıralanırdı. Kiliselerin dış yüzleri Tevrat ve İncil’den alınmış konuları anlatan heykellerle bezenirdi.

Gotik resim tarzının ilk ve orta aşamasında kişilerin veya perspektiflerin doğal gösterilmesi yerine resimde düzenlemenin ve oranların önemi ve dinî anlamına göre renk kullanımı ön plana geçer. Gotik resim tarzının özelliklerinden biri resimlerde dinî konullar gösterilmesiydir.
Dönemin portre çalışmalarında, model ressama poz vermeden, ressamın modelini anıtsal bir ifadeyle resmettiği görülür. Bir soylunun portresi resmedilirken, taç ve kraliyet bastonu gibi soyluluğu belirleyici imgeler modelle birlikte resimleniyor, böylece kişinin saygınlığı ve sosyal statüsü betimleniyor ve kişinin modellik yaptığı birebir bir çalışma gerçekleştirilmiyordu.

Geri dön..